Lista aktualności Lista aktualności

Lasy i edukacja

21 marca świętujemy Międzynarodowy Dzień Lasów pod hasłem „Lasy i edukacja”.

Las to skarbnica wiedzy i gwarancja stabilności życia na Ziemi. Jest miejscem życia tysięcy roślin i zwierząt, unikalnych dla każdej strefy klimatycznej. Las zaopatruje nas w żywność  i w drewno, które jest surowcem odnawialnym.

Czego możemy nauczyć się od lasu?

Woda jest ważna. W lesie woda gromadzona jest na wiele sposobów: w roślinach (w drewnie, liściach/igłach, korzeniach), w glebie (cząsteczki wody wiążą się z cząstkami związków chemicznych w glebie), jako wody stojące i płynące. Woda jest podstawą życia wszystkich roślin i zwierząt. Każdy organizm reguluje gospodarkę wodną. Rośliny robią to za pomocą transpiracji, a zwierzęta – pocenia się i regulacji aktywności fizycznej - zależnie od pory dnia.

Las jest jak wielka gąbka, która nasiąka wodą do granic możliwości, kiedy jest jej pod dostatkiem. Oddaje ją powoli w czasie niedoboru. Leśnicy wiedzą jak ważna jest rola wody dla roślin i zwierząt żyjących w lesie, dlatego projektują i budują sieci retencyjne. To połączenie zbiorników wodnych, rowów melioracyjnych, jazów, zastawek i innych urządzeń melioracyjnych, których celem jest magazynowanie i regulacja przepływu wody w lesie, co ma wpływ także na okoliczne pola uprawne i nieużytki.

Energia.

W komórkach roślin dochodzi do procesu fotosyntezy dwutlenku węgla i wody. Dzięki energii słonecznej ten proces jest możliwy. Wytwarza się wtedy energia procesów chemicznych w wyniku czego powstaje tlen, którym oddychamy, i węgiel, który jest wiązany w roślinach (tak powstaje drewno).

W ciągu 1,5 dnia słońce dostarcza nam tyle energii, by zabezpieczyć potrzeby całego świata na rok. To energia czysta i dostępna za darmo. Korzystanie z niej nie powoduje zanieczyszczenia środowiska i zmniejsza negatywny wpływ na emisję gazów cieplarnianych. Drewno jest niesamowitym źródłem energii, w pełni odnawialnym. Dobrze wysuszone pozwala ogrzewać nasze domy bez smogu.

Gospodarka.

Lasy są ważnym elementem gospodarki. Tlen pozwala nam żyć, pracować i wytwarzać produkty. Poza tym dostarczają drewna, które wykorzystujemy w każdej dziedzinie naszego życia. Z drewna zbudowane są nasze domy, meble, urządzenia w ogrodzie. Drewno służy do produkcji papieru, elementów ozdobnych i leków.  Dzięki drewnu odkrywamy świat sztuki, muzykę, a także designu i ozdobnych gadżetów.

Las jest ważny także dlatego, że daje pracę. Nie tylko leśnikom i pracownikom zakładów usług leśnych, lecz także pracownikom tartaków, firm produkujących i sprzedających meble, firm budowlanych, ogrodniczych. Lasy Państwowe płacą wiele podatków (VAT, CIT, wypłata z tytułu sprzedaży drewna, podatek od sprzedaży gruntów), składek ubezpieczeń społecznych (ZUS, PFRON), ubezpieczeń mienia, daninę dla państwa i do lokalnych samorządów (podatek leśny, inne podatki lokalne). Lasy Państwowe dokładają się też do budowy dróg lokalnych, a nawet dotują Parki Narodowe i badania naukowe.
 

Las i edukacja.
Leśnicy prowadzą darmowe zajęcia edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Wystarczy się umówić by móc poznawać las pod okiem specjalisty. Lasy Państwowe posiadają dużą bazę edukacyjną, która służy do prowadzenia zajęć. Lekcje przyrodniczo - leśne odbywają się w izbach edukacyjnych, na specjalnie przygotowanych ścieżkach i w zwykłym lesie.


 

Las uczy nas współpracy.

Wystarczy spojrzeć na mrówki czy pszczoły wspólnie dbające o dobro społeczności. Na innych zasadach współpracują ze sobą drzewa w biogrupach – splatają się korzeniami, wspierając się w pozyskiwaniu wody i substancji mineralnych, ale też wspólnie opierają się działaniom szkodników lub czynników abiotycznych. Zimą różne gatunki ptaków łączą się w mieszane stada, bo razem im raźniej, bezpieczniej ale też łatwiej zdobywać pożywienie nie wchodząc sobie w paradę (każdy żywi się czymś innym). Drzewa świetnie współpracują z grzybami, gdy ich korzenie i ryzomorfy się łączą wspólnie pobierają pokarm i wodę z gleby i chronią się wzajemnie.

Las uczy nas porządku.
W lesie nic się nie marnuje. Materia jest w ciągłym obiegu. Wszystko jest zagospodarowane, nawet szczątki martwych zwierząt i roślin.
Las nas uczy budowania relacji.
Sójka, która zauważy intruza głośno to wszystkim oznajmia. Pozostałe zwierzęta są wtedy bardziej czujne lub od razu chowają się przed niebezpieczeństwem. Przy padlinie pierwsze zjawiają się kruki. Inne zwierzęta obserwują tych leśnych zwiadowców i podążają za nimi, gdy zatrzymają się w jednym miejscu na dłużej. Zwierzęta żyjące w stadach tworzą społeczności oparte na wzajemnych relacjach, np. lisy, jelenie, sarny, borsuki, żaby i wiele innych. Wiele z nich łączy się w pary na całe życie, np. łabędzie, rybołowy, żurawie.

Las nas uczy wytrwałości i cierpliwości.

W przyrodzie na wszystko jest czas. Jest czas narodzin, wzrostu, dojrzewania, rozmnażania, wydawania owoców lub młodych na świat, i starzenia się. To wszystko trwa. Nie można tego przyspieszyć. Każdy organizm musi się pożywić, by móc żyć i rosnąć.

W tym roku mówimy o lasach i edukacji ponieważ – jak się okazuje – te tematy są ze sobą bardzo mocna związane. Nie można uczyć o przyrodzie nie opierając się na obserwowaniu życia i procesów zachodzących w lesie.