Lasy Państwowe podejmują również własne inicjatywy ochronne. Pomagają wybranym gatunkom zwierząt i roślin zasiedlić miejsca, gdzie gatunki te wyginęły (tzw. reintrodukcje) lub gdzie są zagrożone wyginięciem (restytucje). Dotyczy to np. cisa, sudeckich jodeł, cietrzewia czy głuszca.
Szanse na przetrwanie ginącym gatunkom mają dać strefy ochronne dla wybranych gatunków zwierząt (m.in. wokół gniazd ptaków). Leśnicy są za nie szczególnie odpowiedzialni, ponieważ większość z nich znajduje się na gruntach zarządzanych przez LP.
 

Na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile największą ostoją ptaków chronionych takich jak płaskonos, cyranka oraz kania czarna i ruda jest Pradolina Noteci. Chronione ptaki występują na całym obszarze RDLP w Pile. W miejscach gniazdowania ptaków chronionych wyznacza się strefy ochronne, dzięki czemu mają one dobre warunki do rozrodu. Na terenie RDLP w Pile istnieje 107 stref ochronnych ptaków na powierzchni ok. 3,9 tys. ha, dzięki temu coraz częściej nad lasami spotyka się krążące bieliki, bociany czarne, rybołowy. Łącznie w lasach występuje 280 gatunków zwierząt i 150 gatunków roślin objętych ochroną prawną, z tego 6 gatunków roślin i 42 gatunki zwierząt są wpisane do polskich czerwonych ksiąg.

Symbolem ochrony ginących zwierząt jest żubr. Wolne stado zachodniopomorskie liczy obecnie ok 300 osobników. Populacja ta jest uznana za najzdrowszą w Polsce. Żubry występują niemal we wszystkich nadleśnictwach pilskiej dyrekcji, ale najczęściej obserwowane są w Nadleśnictwach Mirosławiec, Kalisz Pomorski, Tuczno. Pojedyncze osobniki, przeważnie byki, wędrują na znaczne odległości. Stado zachodniopomorskie powstało z ośmiu osobników (4 krowy i 4 byki) wolnościowego stada białowieskiego, wypuszczonych w 1980 r. w Nadleśnictwie Wałcz. Grupa do 2005-2006 roku  funkcjonowała bez dolewu obcej krwi.

Z listy roślin znajdujących się pod ochroną na szczególną uwagę zasługują:

• wełnianeczka alpejska, turzyca torfowa – nad jeziorem Bytyń
• brzoza niska – relikt późnoglacjalny, rezerwat "Kozie Brody"
• bażyna czarna – rezerwaty "Kuźnik" i "Bagno Chlebowo"
• wierzba borówkolistna – rezerwat "Torfowisko Kaczory"
• zimoziół północny – okolice Złotowa, dolina Rurzycy
• bagno zwyczajne – torfowiska
• turzyca ptasie łapki – rezerwat "Stary Załom"
• widłaki – bory sosnowe
• lipiennik Loesela - jedno z największych stanowisk w Polsce - "Dolina Rurzycy"
• długosz królewski – największa w kraju paproć – okolice Złotowa
• owadożerne rosiczki – trzy gatunki – rezerwat "Rosiczki Mirosławieckie"
• lilia złotogłów – dolina rzeki Łobzonki, rezerwaty "Glinki", "Zielona Góra"
• storczyki – rezerwat "Czarci Staw", "Kozie Brody"