Asset Publisher
Klimat się zmienia….
Nasz klimat podlega ciągłym zmianom. To proces naturalny, mający miejsce na długo przed pojawieniem się człowieka, kształtowany przez szereg czynników w tym gazy szklarniowe jak dwutlenek węgla, metan czy para wodna. Tyle, że teraz (szczególnie od połowy XX wieku) tempo tych zmian jest szybsze niż kiedykolwiek w historii, co jest spowodowane przez naszą działalność- emitujemy do atmosfery ogromne ilości gazów cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla ze spalania paliw kopalnych.
Wzrost temperatury, będący wynikiem kumulowania się gazów szklarniowych w atmosferze, powoduje m.in. rekordowo szybkie topnienie lodu oraz wzrost poziomu morza. Wraz z tymi zmianami dochodzi także do wzrostu intensywności i częstotliwości wielu ekstremalnych zjawisk klimatycznych, takich jak : fale upałów, ulewy i burze, grad czy huragany i tornada. Nie trzeba więc być jasnowidzem by dostrzec, że w przyszłości zjawiska te będą coraz dotkliwsze dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki.
Dlatego już od wielu lat naukowcy próbują rozpoznać i zaradzić lub chociaż złagodzić te zmiany. Nie jest to oczywiście proste i będzie wymagać jeszcze wielu badań na różnych płaszczyznach.
Nadzieją na obniżenie ilości gazów cieplarnianych w atmosferze są lasy, a zwłaszcza ich odpowiednia ochrona i zagospodarowanie. Badania absorbcji dwutlenku węgla przez ekosystemy leśne prowadzone są już na całym świecie od kilku dekad. Drzewa pobierają dwutlenek węgla z atmosfery przekształcając go w procesie fotosyntezy w węglowodany, stanowiące podstawę łańcucha pokarmowego. Wyniki naukowych analiz wskazują, że las może być zarówno pochłaniaczem jak i emiterem dwutlenku węgla netto w zależności od wieku, składu gatunkowego, klimatu, gleby a nawet bieżących warunków meteorologicznych. Zaburzenia wynikające z katastrof naturalnych jak susza czy wystąpienie huraganu, mogą w krótkim czasie zmienić charakter obszaru leśnego i przekształcić go ze znaczącego pochłaniacza CO2 w równie, a czasem nawet bardziej, znaczący emiter tego gazu do atmosfery.
Również w Polsce, już od roku 2008 prowadzone są badania nad wymianą dwutlenku węgla w lasach. W pięciu stacjach (wieżach) bada się strumienie przepływu dwutlenku węgla między drzewostanami sosnowymi (różnowiekowymi, ale rosnącymi w zbliżonych warunkach siedliskowych) a atmosferą. Pomiarom podlegają również warunki meteorologiczne oraz zawartość węgla w profilu glebowym a także w biomasie nadziemnej i podziemnej.
Dwie wieże zlokalizowane są na terenie RDLP Toruń w Nadleśnictwie Trzebciny. Trzy z pięciu wież badawczych powstały natomiast w RDLP Piła, w Nadleśnictwie Tuczno, w Nadleśnictwie Potrzebowice i najmłodsza na terenie Nadleśnictwa Sarbia, której uroczyste otwarcie nastąpi 10 czerwca 2022 r. Jest to pierwsza w Polsce stacja pomiarowa do badania wymiany dwutlenku węgla między starodrzewem sosnowym a atmosfera w kontekście zmian klimatu.
Koordynatorem projektu, finansowego przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych jest prof. dr hab. Janusz Olejnik, kierownik Pracowni Meteorologii w Katedrze Budownictwa i Geoinżynierii na Wydziale Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Badania mają potrwać 6 lat i przynieść nowe dane i wnioski na temat roli lasu w walce ze zmianami klimatu a przede wszystkim rzeczywiste, zmierzone wartości pochłaniania w najczęściej występującym w naszym kraju drzewostanie sosnowym w zależności od jego wieku.
W czasie realizacji projektów bardzo ważna jest współpraca między leśnikami a naukowcami, bez wzajemnej pracy i zaangażowania nie można mówić o powodzeniu badań.